Vandaag wil ik het hebben over ‘klein huiselijk leed’. Journalist en presentator Gijs Groenteman liet mij onlangs kennismaken met deze term in de podcast die hij samen met zijn hartsvriend en programmamaker Teun van de Keuken maakt: Teun & Gijs vertellen alles. In deze podcast bespreken de heren alles wat ze bezielt, wat ze hebben meegemaakt en wat ze ervan vinden. Zalige podcast trouwens. Ideaal vermaak voor tijdens een lange wandeling. Het is boeiend genoeg om nét die paar honderd meter extra te lopen om het af te luisteren en tegelijkertijd is het ontspannend genoeg om niet continue op te hoeven letten.

Hoe dan ook: in deze podcast ging het over klein huiselijk leed. Oftewel: kleine huiselijke ongenoegens waar je nekharen recht van overeind gaan staan. Om het te concretiseren neem ik je graag mee in mijn eigen leed. Dat speelt zich bijvoorbeeld af in de ijskast. Of koelkast, dat mag ook. Beide suggesties zijn juist ja, ijskast is alleen een iets ouder woord. Dat zit zo. Lang, lang geleden, nog voor elektriciteit gebruikelijk was in het huishouden, kon de hogere klasse zichzelf een ‘ijskast’ veroorloven. Dit was een goed afgesloten kast met grote stukken ijs erin. Samengevat een doos met bevroren water dus, maar blijkbaar was het nogal een duur kreng. Voor het normale plebs niet betaalbaar. Toen elektriciteit echter gemeengoed werd, kwam er ook een elektrische ijskast op de markt. Deze kreeg de toepasselijke naam ‘koelkast’. Ook de rijke mensen die al gezegend waren met een peperdure ijskast, stapten over op de elektrische variant. Toch een stukkie handiger. Ze bleven echter rigide vasthouden aan de benaming ‘ijskast’. Nog steeds gaat het verhaal dat mensen uit de ‘hogere klasse’ eerder ijskast zeggen, terwijl de ‘lagere klasse’ vaker het woord ‘koelkast’ in de mond neemt. Het is mij om het even. Het is in ieder geval allemaal correct en het koelt hoe dan ook jouw pilsjes.

Terug naar het klein huiselijk leed, te vinden in mijn koelkast. Ik eet graag een specifieke biologische, volle yoghurt. Hij is verpakt in een glazen pot en de bovenkant van de pot is wat smaller. Ik vermoed dat de ontwerper van deze verpakking het gevoel wilde oproepen van ‘een ouderwetse melkboer die aan huis komt’. Een lekker natuurlijk gevoel krijg je ervan, alsof je zelf op de boerderij bent geweest. Ik vermoed ook dat deze ontwerper zelf nooit yoghurt eet. Alles aan deze verpakking is namelijk ongeschikt voor een prettige consumptie. Zo is het onmogelijk om je handen niet vies te maken wanneer je de yoghurt in een bakje schept. Je moet immers met een lepel dóór die smalle glazen ingang van de pot bij de resterende yoghurt terecht zien te komen. Probeer dat maar eens te doen zonder je vingers te besmeuren met een dikke laag lichtzure melkspijs. Gewoon gieten, zoals bij een pak melk, gaat ook niet. Dan blijft de yoghurt plakken óf kiepert er in één keer uit. Dat noem ik nog eens klein huiselijk leed. Het ís dat ik nog geen betere yoghurt heb ontdekt, anders was ik allang overgestapt.

Ander voorbeeld. De huishoudfolie. Specifiek: de huishoudfolie die verpakt zit in zo’n kartonnen doosje met een kartelrandje. Dat kartelrandje is volgens mij bedoeld om de folie mee af te scheuren. Ik kan je vertellen, dat is mij nog nooit gelukt. Die folie veert altijd gewoon weer irritant vrolijk terug. Alsof hij wil zeggen: ga jij eens even lekker iemand anders uit elkaar scheuren. Gevolg is dat ik de rol noodgedwongen uit die achterlijke verpakking moet halen. Dan begint de ellende pas echt. Ten eerste moet je het beginnetje van de folie vinden. Soms raak je mij daar al kwijt. Zeker als ik vier verschillende en gehavende beginnetjes heb gevonden die allemaal op geen enkele manier met elkaar verbonden zijn. Dan kun je mij opvegen, met folie en al. Lukt het echter wel om de folie in een soepele beweging van de rol te trekken, dan volgt uitdaging twee: het knippen van de folie. Zo kan het zomaar gebeuren dat de folie bij een verwoede knippoging weer helemaal aan elkaar plakt en er niet veel meer overblijft dan een verfrommeld stukje folie, onmogelijk nog te gebruiken.

Enfin, je snapt wat ik bedoel. Misschien herken je het wel. Zulke ongenoegens kunnen echt het bloed onder je nagels vandaan halen. Ik heb echter een stellig voornemen. Ik mag van mezelf niet kwaad worden. Daarvoor is het écht te klein en te onbenullig. Ronduit triest om te janken om een stukkie huishoudfolie. Toch weet ik dat meer mensen hiermee kampen, dat klein huiselijk leed. Zeker nu we allemaal zoveel thuis zitten. Logisch dat we tegen onze yoghurt beginnen te praten.

De kracht zit ‘m in het relativeren. Relativeren betekent dat je iets in perspectief kunt plaatsen en nuchter kunt bekijken. Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Het goede nieuws is: relativeren kun je leren. Hierbij een paar tips van tante Es.

Tip 1. Tel letterlijk tot 10. Of tot 100.
Slaan de stoppen bijna door? Vliegt die pot yoghurt daadwerkelijk tegen de muur? Tel letterlijk tot 10. Deze truc voor kinderen werkt ook prima voor volwassen. Probeer hierbij voor jezelf duidelijk te maken of er écht een reden is om je zo gigantisch op te winden. Vaak helpt dat al enorm in het relativeren. Je mag overigens ook tot 100 tellen als het echt nodig is. Als de yoghurt al op de muur zit bijvoorbeeld.

Tip 2. Haal een frisse neus.
Ga lekker naar buiten. Aan de wandel. Door een frisse neus te halen, lukt het vaak beter om gedachten op een rijtje te zetten en het relativeringsvermogen te stimuleren. Enige vorm van mindfulness is daarbij geen overbodige luxe trouwens. Klinkt voor sommigen misschien als geitenwollensokken geleuter, is het niet. Zelf vind ik de meditatie-app van Headspace bijvoorbeeld heel fijn. Ideaal om je dag mee te beginnen of af te sluiten.

Tip 3. Focus on the good.
Een laatste tip om het relativeringsvermogen op te krikken is om bewust te focussen op de goede dingen. Wij vervelende mensen zijn nogal geneigd om het tegenovergestelde te doen en juist aandacht te besteden aan wat niet goed gaat. Jammer eigenlijk. Sta dus elke avond op een vast moment stil bij wat je vandaag allemaal gelukt is. Het bijhouden daarvan in een boekie kan ook.

Tot slot, als alles niet lukt, zie er de humor van in. Wat mij betreft is dat de kern van het leven. Lach je kapot om idioten die zichzelf veel te serieus nemen of hun gelijk willen halen. Including yourself. Dan kan ik je verzekeren dat die verfrommelede huishoudfolie ineens totaal irrelevant is.